Hoe kunt u uw leveranciers beoordelen op duurzaamheid

In inkooptrajecten kan vandaag de dag duurzaamheid niet meer genegeerd worden. Natuurlijk is het goed om als inkoper te beoordelen hoe leveranciers er nú voorstaan, maar in het kader van langdurige contracten en partnerships is de vraag minstens ze belangrijk wat hun plannen op korte en lange termijn zijn als het gaat om duurzaamheid en circulariteit.

Anno 2019 is het bijna ondenkbaar dat er nog wordt ingekocht zonder het aspect duurzaamheid te betrekken bij de selectie van producten, diensten of leveranciers. Los van alle wettelijke regelingen die al bestaan of in aantocht zijn en die te maken hebben met onder andere uitstoot en afval, kán duurzaamheid gewoonweg niet meer genegeerd worden. Het welzijn van onze planeet en de bewoners van deze aarde speelt hierbij een rol, maar zeker ook de maatschappelijke verwachtingen van consumenten.

Circulair of duurzaam?

Wanneer het gaat om maatschappelijke verantwoordelijkheid worden zowel het begrip ‘duurzaamheid’ als het begrip ‘circulariteit’ gebruikt, en vaak door elkaar of zelfs in plaats van elkaar. We zetten de termen even op een rij:

• Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) gaat over de drie-eenheid People, Planet en Prosperity.
• Daarbinnen gaat duurzaamheid over de inzet van grondstoffen en ook over de duurzame inzet van mensen. Ten aanzien van die grondstoffen dient de aarde zoveel mogelijk gespaard te worden.
• Circulariteit gaat nog iets verder: er mogen geen grondstoffen verspild worden. Grondstoffen moeten dus worden hergebruikt. Circulariteit gaat echter niet over de P van People, en dat terwijl Nederland toch maar liefst zeven mensenrechtenverdragen heeft geratificeerd.

 

Inkoop als poortwachter

Het behoeft weinig extra betoog dat maatschappelijke verantwoordelijkheid niet weggecijferd mag worden. Een inkoopafdeling fungeert vaak als poortwachter van organisaties en kan een cruciale rol spelen in het verhogen van het duurzaamheidsniveau van de organisatie. Dat betekent duurzaam en/of circulair tenderen en aanbesteden. In de praktijk blijft dat echter nog wel lastig omdat er zoveel duurzame en circulaire initiatieven zijn dat het soms moeilijk is om een juiste schifting te maken.

Beoordeling leveranciers: klassiek en specifiek

Leveranciers van producten en diensten kunnen geheel klassiek beoordeeld worden op algemene aspecten. Algemene beoordelingsaspecten zijn bijvoorbeeld:

• de omgang met mensenrechten;
• de mate van social return;
• de uitstoot van CO₂;
• het hergebruiken van verpakkingsmaterialen.

 

Algemeen is zeker niet negatief bedoeld en geldt als een goede eerste stap, waarbij ook nog gebruik gemaakt kan worden van verschillende labels, de CO₂-prestatieladder, ISO 26000 (richtlijn voor MVO) en ISO 14001 (certificering voor milieumanagement).

Leveranciers kunnen ook specifiek beoordeeld worden. Zo kent een leverancier van papierproducten andere eisen dan een producent van vrachtwagens. Dit is al wat complexer voor de inkoper, omdat hij een gedegen kennis moet hebben van de markt waarbinnen hij zich begeeft. Hij zal dan ook deels moeten bouwen op de expertise van de leverancier, waarbij bijna vanzelfsprekend een partnership kan ontstaan.

Ga het gesprek aan over de toekomst

Je kunt als inkoper beoordelen hoe leveranciers er nú voorstaan, waarbij onder andere gebruik gemaakt kan worden van de elementen uit de Ecovadis-vragenlijst. Maar in het kader van langdurige contracten en partnerships, kun je ook een stap verder gaan. Bestaande labels vormen namelijk een goed begin en tonen aan dat een onderneming serieus bezig is met het onderwerp, maar daarna moet je verder.

Waarom zou je als inkoper dus niet in gesprek gaan met je leveranciers over de toekomst en over de maatschappelijke potentie? Wat doet het bedrijf nu aan duurzaamheid en circulariteit, maar bovenal: wat zijn de plannen op korte en lange termijn? Hoe kunnen klant en leverancier elkaar daarbij ondersteunen?

Onderzoek SUEZ Nederland

De inkoopafdeling van SUEZ Nederland deed onderzoek naar het ambitieniveau bij toeleveranciers. Hierbij werden partijen uit allerlei marktsegmenten uitgenodigd om hun visie daarop te geven en in gesprek te gaan over onze gezamenlijke maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het doel ervan is om vanuit de inkoopafdeling het duurzaamheids- of circulariteitsgehalte bij toeleveranciers niet alleen te meten, maar ook om een verhoging daarvan te stimuleren.

Het is interessant om te kijken naar de strategie en het beleid van een onderneming. Denk daarbij aan vragen zoals:

• Vormt maatschappelijke verantwoordelijkheid een onderdeel van de bedrijfsstrategie?
• Zijn duurzaamheid en circulariteit mogelijk apart genoemd?
• Is er een afdeling die zich specifiek bezighoudt met MVO, duurzaamheid en circulariteit, of is er een CSR-manager aangesteld? (Corporate Social Responsibility-Manager)
• Is het beleid algemeen van aard of bevat het ook concrete milestones?
• Wat wordt gemeten en wanneer en hoe gebeurt dat?
• Is sprake van een (externe) audit?
• Is er een budget voor maatschappelijke verantwoordelijkheid?

Leveranciers konden op onder andere deze vragen een percentage scoren. Het ging hierbij niet zozeer om het percentage zelf, maar meer om de onderzoeksmethode en het feit dat partners met elkaar in gesprek gingen over wederzijdse verwachtingen. MVO doe je namelijk wel samen.

Opvallend is dat heel veel partijen initiatieven ontplooien op het gebied van MVO. De hele wereld is in beweging. Het gaat over de ontwikkeling van andere soorten brandstof, over het gebruik van zuinige verlichting, over het aanwenden van afval om circulaire bedrijfskleding te vervaardigen, of over het hergebruik van meubilair.

Potentie en ambitie moeten echter wel uitmonden in een resultaat. De inventarisatie leidt daarom tot een inspanningsverplichting, die uiteindelijk zal moeten leiden naar een resultaatverplichting. Op het hogere niveau is dat een betere wereld en een Earth Overshoot Day die steeds meer en sneller naar achteren verschuift. Op het lage niveau leidt dat MVO-partnership tot verantwoorde inkooptrajecten waarbij de 3 P’s worden geborgd. Hierbij worden naast ‘prijs’ en ‘kwaliteit’ ook ‘de factoren ‘circulariteit’ en ‘duurzaamheid’ meegewogen in de beoordeling van offertes.

Wanneer een inkoper het dan heeft over gunnen op waarde, dan is MVO ook waarde, een waarde die geldt voor alle partijen.

Elis Nederland is één van de leveranciers in het onderzoek dat in dit artikel wordt besproken. Het volledige artikel is te lezen op Facto.nl en is geschreven door SUEZ Nederland.