Inzicht
8 tips om de juiste keuze voor cleanroomkleding te maken
Bij de bouw of verbouw van uw cleanrooms moet ook de juiste cleanroomkleding gekozen worden. Waar moet u op letten bij het kiezen van de kledij?
Bij de bouw of verbouw van uw cleanrooms gaat de aandacht in eerste instantie uit naar de bouw zelf, de inrichting, de aanschaf van de machines, de logistieke lijnen, enz. Ook de juiste kledij, met de juiste bijbehorende dienstverlening, is erg belangrijk. Wanneer u eenmaal een keuze gemaakt heeft, is het moeilijk om de kledij de eerstvolgende jaren nog aan te passen. Ik help u graag op weg met een aantal tips om in een keer de goede keuze te maken.
1. Begin op tijd
Het kledijvraagstuk wordt hierdoor echter wel eens te laat opgepakt en dan moet er in allerijl nog wat geregeld worden. Daarom geef ik u graag als tip mee om dit onderwerp tijdig op de agenda te zetten zodat u alle fases kunt doorlopen en een weloverwogen keuze kunt maken. Daarnaast gelden er ook levertijden van de kledij zelf en die kunnen al gauw oplopen tot 8 tot 12 weken. Ik raad u dan ook aan om minimaal een half jaar voor aanvang van de werkzaamheden te starten met het kledijproject. Om dit te ondervangen heeft Micronclean altijd 'incidenten'-kledij voor u klaarstaan, mocht u toch in tijdnood komen.
Tip: Stel een projectgroep samen en vergeet daarin niet de financiële verantwoordelijke (in veel gevallen inkoop) te betrekken. Het project loopt soepeler als een ieder vanaf het begin betrokken is.
2. Fasen in het cleanroom-kledijproject
In het algemeen worden onderstaande fases doorlopen in het kledijproject. Sommige fases overlappen elkaar in tijd. Ook hoeft het niet altijd in onderstaande volgorde te lopen.
Een paar van onderstaande fases beschrijf ik wat uitgebreider en natuurlijk ontvangt u weer de nodige tips.
a. Opstellen programma van eisen
b. Marktoriëntatie
c. Gesprekken met leveranciers
d. Testfase
e. Offerte traject
f. Keuze leverancier
g. Passessie / maatopname
h. Contract
i. Opstellen omkleedprocedure
j. Opstellen gedragsregels
k. Implementatie en training
l. Evaluatie
a. Opstellen programma van eisen
Om een weloverwogen keuze te maken is het goed om van te voren na te denken over welke eisen er aan de kledij, de logistiek hiervan en de randvoorwaarden gesteld moeten worden.
Hoe stelt u nu zulk programma van eisen op?
Allereerst dient u vast te leggen wat de klasse van de cleanroom(s) is en welke werkzaamheden in de cleanroom(s) uitgevoerd gaan worden. Verder is het zinvol om na te denken over de volgende vragen:
Welke wet- en regelgeving is van toepassing? Denk hierbij aan ISO-normen, En-normen, GMP, ARAB.
- Welke omkleedmogelijkheden zijn er; zijn er gescheiden kleedruimtes voor dames en heren; is er in de tussensluizen ruimte voor een omkleedstap?
- Dient de medewerker ook beschermd te worden i.v.m. de uit te voeren werkzaamheden; m.a.w. is beschermende kledij van belang? En zo ja, waaruit moet de bescherming bestaan?
- Wordt de nadruk gelegd op deeltjesbeheersing of is het microbiologische aspect ook van belang? En zo ja welke eisen en testen zijn van belang?
- Is antistatisch van belang?
- Welke eisen worden aan het comfort gesteld?
- Welke eisen worden aan het model gesteld?
- Welke eisen worden aan de logistiek gesteld; in eigen beheer of uitbesteden?
- Welke ruimte is beschikbaar voor opslag van kledij en vuilophaal?
- Wilt u kledij huren of zelf aanschaffen?
- Hoe moet de kledij ingezet worden, op drager of op algemeen maatniveau?
- Aan welke eisen moet de reiniging voldoen?
- Aan welke eisen moet de verpakking voldoen? Moet de kledij meerdere keren verpakt worden?
- Welke managementinformatie is noodzakelijk voor het beheer?
Tip: voeg aan het programma van eisen ook een tijdsplanning toe
b. Marktoriëntatie
Naast oriëntatie via bijvoorbeeld het internet is het ook zinvol om eens een (collega) bedrijf te vragen naar hun ervaringen. Wellicht behoort een bedrijfsbezoek tot de mogelijkheden. Dit leidt misschien tot nieuwe ideeën en inzichten.
Tip: Breng ook een bezoek aan de verschillende aanbieders om een indruk van hun bedrijf en werkwijze te krijgen.
d. Testfase
Zoveel mensen, zoveel meningen. Ik hoor het u al zeggen. En natuurlijk is dat waar. Het is lastig, zo niet onmogelijk om het eenieder naar de zin te maken. De een heeft het snel warm, de ander heeft het snel koud. De een vindt blauw een mooie kleur, de ander groen. U kunt zich dan afvragen of een test zin heeft of alleen maar tot meer discussies gaat leiden.
Door het testen van de kledij krijg je een goed beeld van hoe makkelijk of moeilijk een kledingstuk aan te trekken is, hoe nauwsluitend een kledingstuk is, welk comfort het biedt, enz. Daarnaast zorgt een test er ook voor dat de kledij al gaat leven bij de medewerkers. Zij worden erbij betrokken, wat in een later stadium de implementatie en aanvaarding vaak makkelijker maakt.
Tip: Test niet alle aangeboden kledij, maar maak hier een eerste keuze aan de hand van de gestelde eisen.
G. Passessie / maatopname
Hoewel er tegenwoordig veel op Europees niveau geregeld wordt, hebben we helaas nog geen eenduidige maatvoering. Een confectiemaat L kan totaal anders zijn dan een cleanroom overall maat L. Vooral voor cleanroomkleding is een juiste maatvoering essentieel. Te kleine kledij zorgt voor een oncomfortabele werkhouding, wat de bewegingen in de ruimte niet ten goede komt. Te grote kledij zorgt ervoor dat deeltjes de vrije ruimte krijgen en dat is nou net niet de bedoeling.
Tip: neem altijd de tijd en moeite om een passessie uit te (laten) voeren.
i. Omkleedprocedure
Als dan de kledij gekozen is, is de volgende stap het opstellen van een omkleedprocedure. Bij voorkeur niet alleen beschrijvend maar ook met foto's, zodat zichtbaar is hoe de kledij aangetrokken dient te worden. Hierbij geldt dat de kledij zo weinig mogelijk aangeraakt moet worden om besmetting te voorkomen.
Tip: Vraag informatie aan uw leverancier; deze kan u ondersteunen met fotomateriaal of met een voorbeeld van een omkleedprocedure.
j. Gedragsregels
Met alleen de keuze van de kledij bent u nog niet klaar. Het is noodzakelijk om van te voren heldere regels op te stellen over:
- Dragen van sieraden; wat wordt wel toegestaan en wat niet
- Dragen van make-up
- Bewegingen in de cleanroom
Vooral sieraden en make-up vormen vaak een lastig onderwerp waarbij in de praktijk al snel de regels overtreden worden. Hoe hier mee om te gaan?
Van belang is om de medewerkers de achtergrond van de regels te vertellen. Waarom zijn de regels zoals ze zijn. Een basistraining over cleanroom en gedrag in de cleanroom is geen overbodige luxe en helpt vaak in de aanvaarding van de regels. Micronclean kan deze trainingen voor u verzorgen.
Als u regels opstelt, dient u deze ook te controleren op naleving en moeten de eventuele gevolgen bij het niet-naleven helder zijn.
In het management wordt bij het bepalen van doelstellingen vaak gebruik gemaakt van het SMART-principe.
Tip: Gebruik het SMART-principe eens bij het opstellen van de gedragsregels:
S: De regel moet specifiek, eenduidig zijn en dus niet voor meerder uitleg vatbaar
M: De regel moet meetbaar, zeg maar controleerbaar zijn
A: De regel moet aanvaardbaar zijn; met andere woorden deze moet passen bij de specifieke werkomgeving
R: De regel moet realistisch zijn; helemaal geen bewegingen in de ruimte mogen maken is dat overduidelijk niet om maar een voorbeeld te noemen
T: De T van tijdgebonden is minder van toepassing maar kun je vertalen door dat de regels gelden tijdens werktijd.
Ook als u al bestaande gedragsregels heeft, kan het zinvol zijn om deze aan dit principe te toetsen. U zult niet de eerste zijn die erachter komt dat regels aan vernieuwing toe zijn!
k. Implementatie en training
De op een na laatste fase in ons rijtje is de implementatie en training. Of training noodzakelijk is, is natuurlijk afhankelijk van de situatie. Als het om een verbouwsituatie gaat, hebben uw medewerkers al ervaring in werken in een cleanroom. De training die dan van toepassing zou kunnen zijn, is een omkleedtraining als het kledingbeleid gewijzigd is. Vaak kan deze in eigen huis gegeven worden. De eerder genoemde omkleedprocedure is hierin een goed hulpmiddel. Ook kan het zijn dat u het project benut hebt om de gedragsregels aan te scherpen. Aandacht hiervoor is dan belangrijk. Een goede communicatie is essentieel. Is een ieder op de hoogte? Waar staan de regels beschreven? Vanaf wanneer gelden de nieuwe regels? Wat zijn de gevolgen bij het niet-naleven hiervan?
Bij een nieuwbouw zonder dat daarvoor in een cleanroom is gewerkt, vereist meer aandacht. Zoals al eerder aangekaart, is een basistraining cleanroomkleding en -gedrag dan aan te bevelen.
Bij de invoering is het belangrijk om te bepalen of de overgang van de oude naar de nieuwe situatie op een X moment plaatsvindt of dat u kiest voor een overgangsfase. Dit laatste geniet niet de voorkeur maar is soms onvermijdelijk als de nieuwe kledij nog niet (geheel) geleverd is en de productie wel start. Goede begeleiding en planning, samen met uw leverancier, zijn dan essentieel.
Tip: Door tijdig het project te starten en tijdig de bestelling te plaatsen kan u voorkomen dat u in een overgangsfase beland.
Met deze laatste tip is de cirkel rond met waar ik begonnen ben: start op tijd!
Hiermee wil ik het artikel graag afsluiten waarbij opgemerkt dat natuurlijk niet alles gezegd is over dit onderwerp. Ik hoop dat u met de tips uit de voeten kunt en dat het kledijproject geen survival wordt!
Auteur:
Frederika Kooistra
Customer Relations Manager Cleanroom